-
Głupi, mądry i wariacje na ich temat23.10.201723.10.2017Jakie jest znaczenie przymiotnika głupiomądry i jaka jest jego prawidłowa pisownia? W books.google.pl znajdują się trzy warianty zapisu tego słowa: głupio-mądry, głupio mądry i głupiomądry.
-
Co ma wisieć, nie utonie23.06.201123.06.2011Szukałem z kolegą genezy pewnego frazeologizmu, mianowicie: Co ma wisieć, nie utonie. Najstarsze źródło tegoż zwrotu odnaleźliśmy w Jovialitates, albo zarty y fraszki rozmaite… autorstwa Wacława Potockiego z 1747 roku. Podejrzewamy, że właśnie z zamieszonej tam fraszki pochodzi ten związek frazeologiczny. Prosiłbym jednak o potwierdzenie, czy jest to pierwsze wystąpienie tego związku w literaturze, czy jednak ktoś posłużył się nim wcześniej?
-
Mądre osoby akcentują…14.05.200414.05.2004Czy istnieje obowiązująca kogoś, kto chciałby mówić poprawną polszczyzną, reguła nakazująca akcentowanie niektórych wyrazów inaczej niż na sylabę przedostatnią? Jak wiedzieć, które to są wyrazy? Co powoduje, że mądre osoby w wystąpieniach publicznych akcentują na trzecią sylabę od końca wyrazy takie, jak nauka, Rzeczpospolita, szczegóły, matematyka, fizyka, a nie robią tego wobec wyrazów: filozofia, kosmonautyka, algebra, łacina?
Z poważaniem – Peter Wiśniewski
-
Mądry Płonąca Woda rzekł3.10.20163.10.2016Szanowni Państwo,
interesuje mnie zapis męskich imion indiańskich typu Płonąca Woda i to, jak powinny zachowywać się one w zdaniu. Napiszemy: Nie spotkałem Płonącej Wody, mimo że go szukałem czy Nie spotkałem Płonącego Wody…? Czy powinniśmy powiedzieć: rozzłoszczony Płonąca Woda czy rozzłoszczony Płonący Woda?
Z wyrazami szacunku
Felicyta
-
Mądry Płonąca Woda z wesołym Czerwonym Kapturkiem
25.10.201725.10.2017Czemu zaleca się, by imiona np. indiańskie (wywodzące się od nazw pospolitych) zachowywały rodzaj gramatyczny zgodny z płcią osób, które je noszą
(https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Madry-Plonaca-Woda-rzekl;17105.html)
a przydomki typu Czerwony Kapturek już nie? (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/rodzaj-gramatyczny-a-plec;11502.html)?
Dlaczego powiemy Tańcząca Chmura rzekł (o mężczyźnie) ale także Czerwony Kapturekposzedł (o dziewczynce)? Czy nie ma tu niekonsekwencji?
Pozdrawiam
Czytelniczka
-
coraz mądrzejszy17.11.200717.11.2007Czy można powiedzieć: „Z każdym dniem staje się coraz mądrzejszy”, czy raczej: „Z każdym dniem staje się mądrzejszy”?
-
Skąd się wziął mądry?22.02.200222.02.2002Szanowni Państwo,
czy wyraz mądry (a z haczykiem) ma coś wspólnego z francuskim madré (kreseczka nad e)? Skad wywodzi sie mądry? -
kłopotliwe drobiazgi interpunkcyjne25.05.201025.05.2010Jaka powinna być interpunkcja w wyliczankach typu: zielony, ale nie niedojrzały, mądry, ale nie przemądrzały, oraz szybki jak błyskawica? Chodzi mi o to, czy w tym wypadku przed oraz powinien być przecinek?
A czy w konstrukcjach z myślnikiem (słabszy – stopnia pierwszego, oraz silniejszy – stopnia drugiego) też powinien się tam znaleźć? Gdyby były tam same przecinki, nie miałabym wątpliwości, ale myślniki trochę zbijają mnie z tropu.
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna -
błąd w kolędzie?29.12.200729.12.2007Oto fragment kolędy: „rąbek z głowy zdjęła,/ W który Dziecię owinąwszy,/ Siankiem Go okryła”. Go – to r. męski, Dziecię – nijaki. Zamiana Go na Je usunęłaby niezgodność rodzaju gramatycznego, jednak użycie formy Je w odniesieniu do tej postaci budzi kolejne wątpliwości (uzus?). Poza tym czy takie pozycje tych dwu wyrazów w zdaniu („Dziecię owinąwszy” to coś jak osobne zdanie składowe) rzeczywiście pociąga konieczność zgodności rodzaju?
Jest zatem błąd czy można to wytłumaczyć inaczej? -
Ogólne określenia ilości
30.01.202422.01.2024Szanowni Państwo!
Czy określenia „większość” i „niektóre” są synonimami, mają takie samo znaczenie, można ich używać zamiennie? Jestem pewien, że nie, ale stykam się z osobami, które mają zdanie odmienne od mojego.
Z poważaniem - Dociekliwy